Mukan Kağan Dönemi ( 553 – 572 ) :
· İyi bir devlet adamı ve komutan olan Mukan Kağan ülkeyi amcası İstemi Yabgu ile birlikte yönetmiştir.
· Devletin en güçlü dönemi Mukan Kağan döneminde yaşanmıştır.
· Avarlar siyasi olarak etkisiz hale getirilmiş, Kitanlar ve Kırgızlar egemenlik altına alınmış, Çin’e Gök Türk üstünlüğü kabul ettirilmiştir.
· Devletin batı kanadını yöneten İstemi Yabgu ise; İpek Yolu’nu elinde bulunduran Akhunlara karşı Sasanilerle iş birliği yaparak Akhun Devleti’nin yıkılmasını sağlamıştır. Sasanilerin Gök Türklerin güçlenmesinden çekindikleri için İpek Yolu ticaretini engellemeye başlamaları üzerine İstanbul’a ( Bizans’a ) bir elçilik heyeti göndermişlerdir. ( Türkler, Asya Hun Devleti’nden itibaren ticaretin önemini kavramışlar ve önem vermişlerdir. İpek Yolu da dönemin önemli ticaret yoludur. Bundan dolayı bölgedeki devletler bu yola egemen olabilmek için birbirleriyle mücadele etmişlerdir. Türklerin İpek Yolu’nu elinde bulundurması diğer milletlere karşı mücadelelerinde üstünlük sağlamıştır. Türk – Çin savaşlarının en önemli nedeni de İpek Yoluna hâkim olma mücadelesinden kaynaklanmaktadır.)
· Bizans’ın da Gök Türk Devleti’ne elçilik heyeti göndermesi üzerine iki devlet arasında ittifak kuruldu. ( Tarihte, Türk – Bizans ilişkileri Gök Türkler Dönemi’nde başlamıştır. İstemi Yabgu’nun Bizans’a gönderdiği elçilik heyeti Orta Asya’dan Bizans’a giden ilk Türk elçilik heyetidir.)
· Bu ittifak sonucunda iki devlet Sasanilerle mücadele ederek İpek Yolu üzerindeki Sasani engelini ortadan kaldırdılar. Sasanilerin zayıflamasına neden oldular.
( Bu durum, İslam fetihlerini sürdüren Hz. Ömer’in İran’ı fethetmesini kolaylaştırmıştır.)
GÖKTÜRKLER 